NAZIM HIKMET (1902-1963)

Selanik'te dogdu. Heybeliada Harbiye Mektebi'ni bitirdi. Hamidiye Kruvazoru guverte subayi iken, saglik nedeniyle askerlikten cikarildi. Bolu'da bir sure ogretmenlik yapti, daha sonra Trabzon uzerinden Batum'a, oradan da Moskova'ya gecti. Kutv Universitesi'nde ekonomi politik ogrenimi gordu. 1924'te yurda dondu. Aydinlik Gazetesinde yayinlanan yazi ve siirleri yuzunden on bes yil hapsi istenince Moskova'ya kacti. 1928 Af Kanunu'ndan yararlanip tekrar yurda dondu. Resimli Ay dergisinde calismaya basladi. 1932'de yeniden dort yil hapse mahkum olduysa da, bu kez Onuncu Yil Affi'ndan yararlandi. Gazetecilik yapti, film studyolarinda calisti. 1938'de Harp Okulu'ndaki aramalarda ele gecen siir ve kitaplariyla orduyu kiskirttigi ileri suruldu ve 28 yil 4 aya hukum giydi. Cankiri ve Bursa cezaevlerinde yatti. 1950'de ozgurlugune kavustuysa da surekli olarak izlenmekten kurtulamadi. Askere alinmasi kararlastirilinca tekrar Moskova'ya kacti. 25 Temmuz 1951'de T.C. yurttasligindan cikarildi. Bunun uzerine Nazim, Polonya uyruguna gecti. 1963'te oldu. Moskova'da topraga verildi. Mezari oradadir.

Siir Kitaplari:

853 Satir (1929), Jokand ile Si-Ya-U (1929), Varan 3 (1930), 1+1=1 (Nail V. ile birlikte, 1930), Sesini Kaybeden Sehir (1931), Benerci Kendini Nicin Oldurdu (1932), Gece Gelen Telgraf (1932), Taranta Babu'ya Mektuplar (1935), Simavna Kadisi Oglu Seyh Bedrettin Destani (1936), Kurtulus Savasi Destani (1965), Saat 21-22 Siirleri (1965), Rubailer (1966), Dort Hapishaneden (1966), Yeni Siirler (1966), Memleketimden Insan Manzaralari (1966-1967), Son Siirleri (1970).

``Nazim'in Bedrettin'den onceki siirleri, buyuk olcude propagandayi, ajitasyonu amaclayan urunlerdir. Dolayisiyla siir acisindan hos gorulemeyecek bir 'militan' tutumu yansitirlar. Bu tutum, hic kuskusuz, son 20 yilda uc askeri mudahele yasayan ve bu mudahelelerin mirasini birbirine aktaran. birikimleyen kusaklara cekici gelmektedir. Cunku, tarihin kendiligindenci yorumuna karsi 'volontarist' yorumu one surmekte, 'kahraman' ya da 'oncu' bireyi gorus alanimiza getirmektedir. Ama Nazim Hikmet'in Bedrettin'den itibaren bu sorunu cok farkli bicim ve bicemle nesnellestirdigine dikkati cekmek gerekir. Memleketimden Insan Manzaralari bu acidan aydinlatici bir yapittir. Cunku, son kertede sairi sinirlandirici ve kaliplastirici bir oge olan 'bireysel kahramanlik' anlayisini asar. Dolayisiyla, ayni sekilde bireysel bir egilimi disa vuran her turden cekiciligi de.'' (Ahmet Oktay, 1988)

Ahmet Necdet,
Modern Turk Siiri
Yonelimler, Tanikliklar, Ornekler
Broy Yayinevi, Ekim 1993.